Santiago de Compostela

SPAANS NEERBEEK / Historische terugblik


Voorgeschiedenis

De naam Neerbeek was een plaatsaanduiding die verklaard kan worden als 'neer- of stroomafwaarts' gelegen aan de Keutelbeek (kleine beek) t.o.v. Beek. Deze naam stamt uit de Germaanse-Frankische tijd en zou toentertijd Nipara-baki zijn geweest. Veel vestigingen vonden plaats in de tijd van grote volksverhuizingen die in de vierde en vijfde eeuw van onze jaartelling plaatsvonden. Dit waren veelal Salische-Franken, die vanuit België de Maas overtrokken en zich hier vestigden. Zij zochten veelal, net als hun verre voorgangers 'de Bandkeramiekers', lössgronden langs kleine beken en rivieren, zoals de Geleen, Geul, de Sitterd, Rode Beek en ook de Keutelbeek. Wellicht zijn zo de eerste bewoningen van Beek en Neerbeek in de eerste vorm van verspreid liggende hoeven en boerderijen ontstaan.


Middeleeuwen

Zo ontstonden verschillenden hoeven langs de Keutelbeek, zoals de Neerbeekerhof (Bijensleen) en Aldenhof te Neerbeek, Kleine Biesen te Spaans Neerbeek, Beekhoven, Kummenade en Krawinkel te Geleen. Langs de Geleen ontstonden zo de Biessenhof, hof ten Eijsden, huys op den Berg (Daneken), Hanenhof en He(i)mstenroede te Munstergeleen. Oorspronkelijk waren Neerbeek en Spaans Neerbeek één gemeenschap. Toen Geleen in 1148 voor het eerst in de geschreven bronnen vermeld werd, was er van het gehucht Spaans Neerbeek (Geleense Neerbeek) nog geen sprake. Bij rooftochten van de Arensbergers, die in strijd waren met de bisschop van Luik, werden in 1482 Meerssen, Beek en Geleen in brand gestoken. Gedurende jaren trokken deze benden al plunderend, brandend en moordend het platteland af. Nog erger werd dit in 1505, toen Gelderse troepen verschillende dorpen plunderden. 'Nyederbeick, branden dat ouck al kael aff op twe off dry huyssen noe'. Neerbeek was toen nog steeds een gemeenschap.


Heerlijkheid en Tachtigjarige Oorlog

Arnold II Huyn, leenheer van Sint-Jans-Geleen, betaalde 3050 Carolus guldens en mocht zich voortaan 'Heer van Geleen' noemen. Werner Hyun van Amstenrade kocht gelijkertijd Oirsbeek, Amsterade, Bingelrade en Merkelbeek, hetgeen werd samengevoegd onder de heerlijkheid Oirsbeek. In dat zelfde jaar kocht hij Brunssum, Schinveld en Jabeek die samengevoegd werden onder de heerlijkheid Brunssum. De genoemde heerlijkheden moesten verheven worden onder de leenhof van Valkenburg. De "Heerlijkheid" Geleen zou bijna een eeuw lang blijven bestaan.


Tien jaar later in 1568 trok, 'de vader des vaderlands, Willem van Oranje met een leger van 7000 ruiters en 14000 voetknechten vanuit Duitsland richting onze streek om Maastricht op de Spanjaarden te veroveren. Doch vanuit oostelijke richting komend bleek de Maas een te moeilijk obstakel te zijn om de belegering met succes te voltooien. Daarop trok hij noordwaarts om in de nacht van 5 op 6 oktober 1568 via Graetheide (tegenwoordig DSM-terein, liggend op de huidige gemeente Geleen) bij Berg aan de Maas over te steken naar Stokkem. Nadat men bemerkte dat zowel Stokkem als Maaseik hun poorten dichthielden trok men zuidwaarts.


Alva's leger, bivakkerend te Sint Pieter bij Maastricht, was echter talrijk. De Spanjaarden lieten Oranje passeren en vervolgden hem daarna in zuidelijke richting. Hierdoor kreeg Oranje geen tijd en mogelijkheid om te foerageren. Het gevolg hiervan was dat zijn leger vervolgens Borgloon en Dint Truiden plunderde. Na een mislukt beleg van 3 tot 5 november ontweek het leger Noord Frankrijk, waar het februari 1569 te Straatsburg ontbonden werd.


Op 21 februari 1574 trok een leger van 3000 ruiters en 6000 voetknechten geleid door de graven Lodewijk en Hendrik van Nassau (broers van Willem van Oranje) naar Maastricht. Wederom bleek Maastricht onneembaar. Van 6 tot 9 april 1574 lagen manschappen van Lodewijk ten zuiden van Geleen. Mogelijk is dit de verklaring voor het ontstaan van de veldnaam 'Krijgershoek' te Neerbeek. Dit lag nochtans niet bij de huidige straat van die naam, doch ongeveer een kilometer westelijker tussen de kerk en de rijksweg Sittard-Maastricht. Onduidelijk is nog wanneer de veldnaam 'Spaanse kerkhof ' ontstond. Deze naam was onder de inwoners van Spaans Neerbeek nog steeds in gebruik.


Dit veld ligt in de driehoek gevormd door de A76- Achter de Ouden Hof (naar Aldenhof zo genoemd en voerend van de brug over de autoweg naar het Mariabos te Genhout) - Broekerstraat. Tegenwoordig wordt het veldje als volkstuintjes gebruikt. Onwetend van de aanwezigheid van Alva's leger en diens verplaatsingen trok het Staatse leger onder de broers Nassau noordwaarts waarna zij te Mook de slag en hun leven verloren. Hierna brak een relatief rustige periode aan, hoewel er nog steeds krijgshandelingen plaatsvonden. De bevolking van het land van Overmaas heeft het meest te lijden gehad in de perioden voor 1600, 1632-1637 en 1647-1658.


In 1632 trok Frederik Hendrik met een leger van 30000 man zuidwaarts langs de Maas en veroverde deze streek. Achtereenvolgens werden Roermond, Maaseik en Sittard veroverd, waarna op 10 juni kwartier gemaakt werd in de dorpen rondom Maastricht. In 1648 werd de vrede van Munster gesloten. Hiermee kwam een einde aan de 80-jarige oorlog. Aan de verdeling van de landen van Overmaas gaf tot 1656 koning Philips IV niet toe.Tenslotte moest hij op 1 april 1658 toestemmen in een halvering der landen van Overmaas met als voorwaarde dat in de Staatse helft ten aanzien van eredienst en kerkelijke personen en goederen vrijheid zou bestaan.


In 1661 was men het dan eindelijk eens en werd het zogenaamde Partage Traktaat gesloten. Neerbeek werd gescheiden, een gedeelte ging naar Holland (Staats) en het ander werd Spaans gebied. Of deze verdeling en grensligging willekeurig is gebeurd, of dat deze georiënteerd is naar terrein of plaatselijke wegen, is niet duidelijk. Wel zien we op oude kaarten dat deze grens naar het oosten parallel loopt met toendertijd gedeeltelijk holle weg, zoals 'de weg lopende naar Sint-Jans-Geleen' de latere Trienenweg- of straat, genoemd werd. In westelijke richting naar de Graetheide liep de Tom Eijckerweg, die slechts gedeeltelijk een holle weg was. De Spaanse Nederlanden werden na 1715, als gevolg van de Spaanse Successieoorlog, Oostenrijks gebied. Spaans Neerbeek had derhalve ook Oostenrijks Neerbeek genoemd kunnen worden, doch (men zal het waarschijnlijk met de auteur eens zijn) de naam Spaans Neerbeek klinkt beter!


In een register van J.M. Luyten, notaris te Geleen, opgemaakt in 1789 wordt een register van Alexander van der Hove vermeld. Deze Alexander was secretaris en later schepen te Geleen. Het register begint in 1546 en berust op het Rijksarchief Limburg. We ontlenen hieraan het navolgende fragment.


1. In den eersten die straet, die van Beeck door Neerbeeck gaet all tot bij Geleen aen de wegh der nae Eysden gaet een roede wijt.


2. Item (eveneens) van Nierbeeckervalderenë mitter Kigmans straet all tot den hehrwegh naer Tricht (Maastricht) gaet is gemeeten een roede wijt.


3. Item dat beeckxken van Nierbeeck incoemen door Craewinkel, Beekhoven, ende alsoo door Geleen bis in de vleten (vloed, rivier) Geleen is gemeeten te gronde vier voet, ende opwarts acht voet wijt. Ende haet sijnene loop tot Nierbeeck voormaels gehadt langhs Peter (Lemmens) huys in den Aldenhof door Kempenaers goedt, ende alsoo door de weijden tot achter Wilcken Martens hoeff, ende is bevonden dat zulckx behoorlick is wie voorgeschreven.


4. Item die hehrstraet tot in ''t doorp een roede wijt.


5. Item van Wilcken Ghisen huys op den Trichter wegh van de Boockstock, ende wegh van den Boockstock nierwaerts tot de Groenstraet een roede wijt.


Verklaringen.

1. De straat of weg door het dorp lopend tot een paar honderd meter voordat men het Gasthuysalderen bij de Pieterstraat bereikte, waar een weg begon die voerde naar hof ten Eijsden.


2. Een weg komend van Krawinkel tot aan den Trichterwegh.


3. Spreekt voor zichzelf


4. De Trichterweg liep langs Daneken, westelijk langs hof ten Eijsden over de Koppelberg en verder achter Neerbeek door.


5. Waarschijnlijk wordt hiermee de weg bedoeld de van het N.O. van Neerbeek, noordwaarts ten O. van Krawinkel naar de Groenstraat voerde.

Eerste bewoners

Hiermee worden bedoeld de eerste bewoners bekend uit de geschreven bronnen. De bewoners van beide gehuchten Neerbeek worden in verschillende registers beschreven, zoals in : schatheffingen, lijsten van huizen en landerijen, meetboeken en kerkelijke registers. Deze laatste beginnen in Beek, waaronder Hollands Neerbeek ressorteerde, in 1634. De kerkelijke registers te Opgeleen, waar de bewoners van Spaans Neerbeek ter kerke gingen, zijn bijgehouden vanaf 1605. Hierbij dient men op te merken dat deze registers niet geheel volledig zijn. Door de schrijver van dit boek is reeds in enkele genealogische artikelen aangetoond dat lang niet alle dopen en in mindere mate ook huwelijken en overlijden zijn ingeschreven. Hierin zal Geleen geen uitzonderingspositie hebben ingenomen.. In 1526 telde Neerbeek 39 huizen inclusief Spaans Neerbeek. Over de werkelijke scheidingsdatum tussen de beide delen Neerbeek bestaat geen zekerheid. Weliswaar is de officiële scheiding gekomen met het Partage Traktaat in 1661, doch de scheiding in het dagelijks leven in de registers dient al veel vroeger geweest te zijn. Aantoning en bewijzen hiertoe ziet men in de hierna volgende lijsten waarin de bewoners met naam genoemd zijn. Het duidelijkste voorbeeld hiervan is de schatheffingslijst (hierna volledig vermeld), opgesteld twee jaar na de Vrede van Munster, waarin geen enkele bewoner van Hollands Neerbeek meer genoemd wordt. In de in 1663 opgestelde bundergetallen-en bewonerslijst van Hollands Neerbeek is het aantal huizen 69, waarvan 2 onbewoond.


Ook deze bewoners zijn allen met naam bekend. Op dezelfde datum worden te Spaans Neerbeek 21 huizen met inwoners genoemd, nagenoeg hetzelfde aantal als in 1676 bij de opmeting van landmeter Jan Bollen.


Uit al deze lijsten blijkt dat de scheiding in het dagelijkse leven en besturing vóór 1650 plaatsvond. Echter tussen kerk en staat moeten we ook hier onderscheid blijven maken. Het ter kerke gaan van de bewoners van Spaans Neerbeek, ook al in de periode 1605-1654, impliceert niet dat zij al onder Geleen ressorteerden.


Landmeter Jan Bollen registreerde 26-06-1678 dat de generaals Schillaerts, Schavet en luitenant generaal Spaen met 20.000 man lagen in 't Gasthuysvalderen (Pieterstraat) tot achter Poull Keulen tot Nierbeeck doorganse Daellerveldt. Dit wordt ook aangehaald in de geschillen aangaande de nalatenschap van het echtpaar Jan Hamers van Nirbeck en Meijken Schoutelen.


Schatheffing ter oncosten van de salvusgardia die alhier gelegen hebben van Maastricht als oyck van Stevensweert, 09-02-1650


gld 

st 

ort

Jan Hamers   

20

16

0

Lenart Goeskens 

4

10

0

Peter Banents

3

0

0

Lens Ceulen

4

1

0

Hencken Ceulen 

10

15

0

Peter Scho(e)rkens soen

3

0

0

Tijs Vrenckens

14

15

0

Nijs Nijssen

7

12

0

Jan Hamers Junior 

3

16

0

Janis Boesten

20

12

0

Gerken (Gerard) Fijen 

6

2

0

Jan Mees

3

5

0

Dijrck Boesten 

3

5

0

Paul Ceulen     

15

0

0

Jan Ceulen

1

10

0

Willem Schmeits 

38

3

0

Stesken Clenckhamers

3

5

0

Peter Lindelouff (elders wonend, doch land/weide te Spaans Neerbeek in pacht/eigendom

1

10

0

Jan Banents 

200

0

0

Giel Hamers

215

18

0

Jan Musenigs in olymuillen

29

9

0

Mûllener tot Daneken 

8

0

0

Willem Meijs (uit Krawinkel)

22

10

0

Jan Cremers Junior

4

0

0

Jan  loers alias Bremer erffgenaemen

notitie niet vermeld



Willem Hoens

3

0

0

Meijken Janis 

3

0

0

Truys Loers  

3

0

0

Daneken Leen  

75

0

0

Saldo 

85

0

0

Gedeputeerde mannen Willemken Maes, Cúnijs Recken en Jan Koocken.

De aanslagen werden vastgesteld naar de hoeveelheid eigendom en pacht.

Bundergetallen van Nierbeeck die duslangs onder Geleen betaelt hebben, opgeteld den 9 april 1663.


B

M

R

Willem Bijsmans een boender, twee morgen, Noch een morgen, noch vanden Grave tweeboender, twee morgen, ende vijftich roeden.

1

4

3

1

0

50

Jan Keulen ende een boender, ende vijftich roeden 

0

0

50

Jan Meuwis een morgen

0

1

0

Dirick Boesten erve een morgen ende vijftich roeden  

0

1

50

Jan Boesten erve viertich roeden 

0

0

40

Janis Boesten een boender, morgen, ende Vijftich roeden, noch vande Grave een boender, twee morgen facit tsamen

3

0

50

Wilcken Nijsen erve een morgen

0

1

0

Jan Hamers erve drij morgen ende vijftich roeden 

0

3

50

Aert Mulders erve drij morgen noch vanden Grave                

0

0

3

3

0

0

Thijs Vrenxkens erve een boender, twee morgen, een morgen 

1

3

0

Geercken Penris erve een boender, ende twee morgen vanden Grave vier boender, twee morgen  

1

4

2

2

0

0

Heijnken Keulen erve een boender noch vanden Grave 

1

0

0

3

0

50

Peter Schourckens een morgen 

1

0

0

Marten Baenens erve twee boender 

2

0

0

Sijmon Lenarts erve een morgen, vijftich roeden

0

1

50

Peter Baenens erve drij morgen 

0

3

0

Meijken Lenarts twee morgen 

0

2

0

Willem Haemers huys en hooff gehoerende onder Beijers leen. 

Item denselven noch een morgen ende vijffentwintich roeden  

0

1

25

Jasper Deullens huijs en hooff gehoerende onder Beijers leen 

 geen vermelding


Biesmans leen groot omtrent ses boenders

6

0

0

Nota: Dat de stock van Biesmans leen is onder Beecxk, ende 't gebruyck van Geerken Penris, hoewel de goederen onder Geleen voor meesdeel gelegen sijn.


Nota: Beijerts leen is mede voor 't merendeel gelegen onder Geleen ende Spaubeek, doch Peter Banits besitt oft bewoont den stock daeraff onder Beeck


Nota: Dat bijser neffens dese goederen noch veele goederen van aff gesetenen sijn, die niet te destgúeren en sijn voor dat de tusschen Neerbeeck ende Geleen (bijser = tot nu toe)


Nota: Jaspar Dullens is 't lste huys van Nierbeeck op den hoeck van Kummeker straat van wat de limiten moeten gemeteert tot op de Craenkeler straat, doch dat houden de limiten van d'ander zijnde mede daerbij moeten comen van Peter van Biessens huys tot op de peutgens straat.


Samengesteld aan land en weide was Spaans Neerbeek dus groot 34 bunder, 3 morgen en 15 roeden.


Bewoners van Neerbeek onder Geleen, vastgesteld naar metingen van de landmeter Jan Bollen, begonnen in 1676 en daarna bijgehouden tot na 1700.


Jan Sassen een stuk land neffens (naast) voetpaedt, t.a.s. Jan Schurckens v.e.h. die Keumekerstraet, groot 197 roede laet. Jan Schurckens den Ouden een weijde neffens Jan Sassen, t.a.s. die Keutelbeek, v.e.h. die keumekerstraet, groot 210 roede laet.


Ercken Boesten een weijde tot Nierbeek neffens den Tom Eijcker wegh t.a.s. Jan Schurckens, v.e.h. de gemeijne (gemeente)straet, groot 47 roede laet.


Jan Schurckens den Jonghen sijne huysplaets (huis en erf) tot Nierbeeck, reig. Beide sijden Ercken Boesten, v.e.h. de gemeijne straet, groot 142 roede laet.


Ercken Boesten sijne huysplaets tot Nierbeeck,reig. t.a.s. Jan Schurckens, t.a.s. Ercken Erckens, v.e.h. die gemeijne straet, groot 98 roede laet.


Ercken Erckens een weijde tot Nierbeeck neffens Erckens Boesten, t.a.s. Marten Smeets weduwe, v.e.h. die doorpstraet groot 109 roede laet.


Marten Smeets weduwe hare huysplaets tot Nierbeeck neffens Ercken Erckens, t.a.s. die beeck, v.e.h. die doorpstraet, groot 201 roede laet.


Peter Keulen een weijde tot Nierbeeck feffens die beeck, t.a.s. Peter Klinckhaemers, v.e.h. die doorpstraet, groot 110 roede laet.


Peter Klinckhaemers een weijde tot Nierbeeck reig. beide sijden Peter Keulen, v.e.h. die doorpstraet, groot 108 roede laet.


Peter Keulen een weijde neffens Peter Klinckhaemers, t.a.s. Gercken Penris, v.e.h. die doorpstraet, 108 roede laet.


Gercken Penris sijne huysplaets tot Nierbeeck reig. beide sijden Peter Keulen, v.e.h. die doorpstraet, 105 roede laet.


Peter Keulen sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Gercken Penris, t.a.s. Jan Schurckens, v.e.h. die doorpstraet, 183 roede laet.


Jan Schurckens den Ouden sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Peter Keulen, t.a.s. Jan Haemers, v.e.h. die doorpstraet, 135 roede laet.


Jan Haemers sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Jan Schurckens, t.a.s. Jan Banens, v.e.h. die doorpstraet, 101¼ roede laet.


Jan Banens sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Jan Haemers, t.a.s. Jacob Martens, v.e.h. die doorpstraet 101¼ roede laet.


Jacob Martens sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Jan Banens, t.a.s. Stas Brouns, v.e.h. de doorpstraet, 101¼ roede laet.


Stas Brouns sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Jacob Martens, v.e.h. de doorpstraet, 58 roede laet.


Jan Lenarts sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Marten Jans, v.e.h. dy straet, 105 roede laet.


Marten Jans sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Jan Lenarts, t.a.s. de gemeijne straet, v.e.h. Ercken Erckens, groot 95 roede laet.


Een weijde tot Nierbeeck de gemeijne straet,m v.e.h. Marten Jans, d.a.h. die Keutelbeek, 93 roede.


Jan Keulen een weijde tot Nierbeeck neffens Goessen Goessens, t.a.s. de gemeijne wegh gaande naar Heer Jans Geleen, v.e.h. Trinen Keulen, 62 oede laet.


Trinen Keulen haare huysplaets tot Nierbeeck neffens Goessen Goessens, t.a.s. de gemeijne wegh gaande naar Heer Jans Geleen, v.e.h. die dorpstraet, 62 roede laet.


Goessen Goesens sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Trinen Keulen ende Jan Keulen, t.a.s. Jan Boesten weduwe, v.e.h. die doorpstraet, 112 roede laet.


Jan Boesten weduwe hare huysplaets neffens Goessen Goessens, t.a.s. Willem Jans ende Peter Klinckhaemers, v.e.h. de doorpstraet, 59 roede laet.


Willem Jans sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Jan Boesten weduwe, t.a.s. met een hoft Peter Klinckhaemers, d?ander hoft die doorpstraet, 27 roede laet.


Peter Klinckhaemers sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Willem Jans weduwe, t.a.s. Ercken Boesten, v.e.h. die doorpstraet, 155½ roede laet.


Ercken Boesten een eijde tot Nierbeeck neffens Peter Klinckhaemers, t.a.s. den wegh gaande naer den Spaenschen Kerkhoff, v.e.h. haar furstin gemaelen van Dederiksteen, groot 91¼ roede laet.


Ercken Erckens sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Peter Hendrickx, t.a.s. Stas Brouns, v.e.. die doorpstraet, 92 roede laet.


Peter Hendrickx sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Peter Klinckhaemers, t.a.s. Ercken Erckens, v.e.h. die doorpstraet, 92 roede laet.


Stas Brouns een weijde tot Nierbeeck neffens Ercken Erckens, t.a.s. Peter Haemers, v.e.h., die gemeijne straet, 169 roede laet.


Peter Haemers sijne huysplaats tot Nierbeeck neffens Stas Brouns, t.a.s. den Heere Landcommandeure, v.e.h. de doorpstraet, 169 roede laet.


Den Hoff van den Biesen, een stuk land neffens de Nierbeecker doorpstraet, v.e.h. Jan Banens erfgenamen, d?ander hoft Peter Haemers, 423 roede laet.


Jan Banens erfgenaemen hunne huysplaetse tot Nierbeeck neffens de Heere Landcommandeur, t.a.s. Jan Sassen, v.e.h. die doorpstraet, 47¼ roede Biesmans leen.


Jan Sassen sijne huysplaets tot Nierbeeck neffens Jan Banens eerfg.,t.a.s. den Hoff van Eysden, v.e.h. de doorpstraet, 94¼ roede Biesmans leen.


Frans Tummers eerfgenaemen ende Jan Dullens hunne huysplaets met een weijtgen genaemt de Aelkorff tot Nierbeeck reig. t.e.s. verscheijde hoffstucken, t.a.s. die Keutelbeeck, ende die Keumeker straet, v.e.h. 't Capittel van Aecken, 350 roede laet, daervan heeft Jan Dullens 319 roede, ende Frans Tummers erven in 't gebruick hebbende Gerard Sleijpen 31 roede.


Hieruit volgt dat het totaal aantal bewoonde huizen 23 was, nl

(N.B. op twee plaatsen stroken de geschreven waarden niet met de oppervlakte maten)

A3. Situatie 1676-1700 naar de landmeter Jan Bollen, getekend door M.P.H. Hamers

Repartieties (verdeling) der beden (belasting) en andere lasten van kosten en inkwartiering van Nierbeeck onder Geleen, opgesteld 30 maart 1706.


Gld  

st 

ort

Peter Lenarts 

1

1

47

Heijneman Hamers

0

0

0

Peter Keulen   

1

1

98

Peter Banents 

1

1

40

Marten Banents   

3

3

45

Jan Schuijrckens van sijn schoonmoeder   

-

-

0

Dyrck Keulen weduwe   

1

1

1

Meijken Keulen 

0

3

40

Lens Keulen weduwe  

3  

27

Peter Hamers 

1

50

Aret  Jans 

1

0

13

Lijesken Hamers ende sijn nicht, oftwel Itgen Arets dochter 

0

1

60

Jan Hamers

0

3

50

Jan Boosten weduwe 

0

2

56

Dijrck Boosten 

1

3

73½

Jan Boosten 

0

0

75

Mevis Mevis

2

1

89

Pauwel Keulen 

0

1

30

Goossen Goossens

0

1

50

Jan Hoegens

2

3

91

Jasper Dullens Hoff 

40

0

0

Sijn eigen 

12

1

78

Giel Hamers 

53

0

30

Steven Deckers  

0

3

50

Tijsken Mutsenich erffgenaemen   

5

1

83

Frans Zoons 

0

1

63

Toenis Loers 

0

0

Hencken Robroecx 

0

3

50

Jan Guilckers

3

3

31

Michiel Loers 

3

3

66

Alert Robroecx 

6

1

85

Dries Hamers  

8

0

34

Jan Kremers weduwe

2

0

75

Mathijs Kremers weduwe 

0

3

70

Stas Klinckhaemers

0

?

50

Christiaan Fhorrens 

0

1

22

Janis Baggen van Puth  

0

1

50

Trijncken Peuts  

0

0

75

Graefhermen  

0

2

75

Jan Genders 

1

0

18

Willem Corvers  

0

3

78

Tijsken Stassen 

1

2

61

Peter Schutgens 

0

3

5

Opgemaakt naar grootte van bezit en pacht; tegenwoordig zou men zeggen naar draagkracht.


Enkele beknopte gezinsomschrijvingen van personen die in de lijsten genoemd zijn:


Peter Scho(e)rckens, landbouwer, (? - 1671) , x Jen Schoutelen(ten) (?- voor 1654), zwager van Jan Hamers van Nirbeck, Dijrck Koenen van Ophoven en Daem Schouteten van Haesdal, van hen zijn drie zonen bekend waarvan de jongste Peter (*a1633) later hier woonde.


Nijs Nijssen, 1x1611 Trijniken Fundelings, 2x 1630 Triniken Maas. Uit het eerste huwelijk werden tenminste vier kinderen , uit het tweede twee dochters geboren. Vele familie's Nijssen, Nijsten te Geleen, Beek of omgeving hebben deze Nijs Nijssen als stamvader. Wilcken, zoon uit het eerste huwelijk, huwde met Elisabeth, dochter van Jan Hamers van Nirbick. Van zijn schoonvader ontving hij 8 oktober 1650 een 'timmerplatzs' te Neerbeek.


Peulcken Rameeckers, 1x 1618 Lisken op die Beeck, 2x 1628 Meijken Alertz, uit het eerste huwelijk minstens drie kinderen, uit het tweede geen kinderen bekend.


Lens(Laurentius) Koelen, huwde 1632 Itgen Rameeckers, uit DTB maar een dochter bekend, m.n. Petronella.


Jan Hamers van Nirbeck (1575-1654) alias Jan Nuchel Jans en Meijken Schoutelen. Van hun gezin zijn zes kinderen bekend, waarvan een onder zijn bijnaam ingeschreven is, terwijl uit hun nalatenschap blijkt dat zij veertien kinderen hadden! De toevoeging 'van Nirbeck' werd ook gebruikt om onderscheid te maken t.o.v. vier andere Jan Hamers(en) te Geleen in dezelfde periode. Jan en Meijken vormen het stamouderpaar van de tegenwoordig te Beek wonende famlilie's Hamers.


Tijs Vrenxckens (?-1669), huwde omstreeks 1628 met Heiliken(Helena)Hamers. Hun gezin bestond uit minstens zes kinderen, geboren tussen 1629 en 1642. Enken (Anna), hun jongste dochter huwde januari 1669 met Peter Hamers en woonde tegenover haar ouders huis. Zij baarde drie kinderen en overleed in de leeftijd van 38 jaar. Peter huwde nog tweemaal. In 1678 verkocht hij Jan Bollen een mank paard.


Janis Bousten (Boesten, Boysten) huwde 1615 Itgen NN (waarschijnlijk Penris) en had met haar minstens zeven kinderen.


Jan Koelen ( Coelen, Ceulen) (?-1676), zoon van Peulken Koelen. Hij huwde Nelen Kolen (Koelen). Zij kregen tussen 1649 en 1661 minstens vijf kinderen. Hun oudste zoon Paulus huwde te Beek 1670 met Anna, dochter van Jan Banens en Bilken Hamers van de Neerbeekerhof.


De Neerbeekerhof ofwel Beijers- of Beijensleen had , uit diverse lijsten blijkend, veel land onder Geleen.

Geel Hamers (1603-1694), halfwin op de hof ten Eijsden, zoon van Willem Hamers de Alde en Meijken

Canisius (Huntgens), zwager van de bovengenoemde Jan Banens, huwde Meijken Penris, dochter van Daem Penris. Ook de hof ten Eijsden had veel land onder Geleen.


Gierken (Gercken, Gerard) Penris (ook vaak Hardtboums genoemd) huwde 1625 Encken Winckens. Er is maar een zoon Peter uit de DTB bekend.


Marten Banens (1639-1698), zoon van Martten en Bilken Custers, huwde Anna Haegens waarmee hij de volgende kinderen had: Sibilla *1662; Maria *1664; Anna *1666; Jan *1669 en Catrijn *1671. De landmeter Jan Bollen verklaart 17 mei 1699 te weten dat enige jaren geleden, omtrent 't jaer 1684 gecedeert (afgestaan) te hebben tot oirboir ende profijt van Marten Banens van onder Nierbeeck of alom deselfs erfghenaemen, met name Jan Banens, Jacob Martens als man en momboir van Meicken (Maria) Banens, Gercken Penris, man ende momboir van Encken (Anna) Banens ende Jan Hamers, als man ende momboir (voogd) van Triniken Banens allesaemen present accepterende 71 roeden landts naar metinghen van 1696, 75 roeden op de Koppelberg, reig. t.e. Ercken Erckens, t.a.s. Jan Henckens, v.e.h. den voetpaedt, en het andere hoofd de voorgeschreven erffgenaemen per kleine roede 41 stuyver licht Godthelder 1 blauwmuser(oude munt) ende licop naar belieffe, los ende vrij.


Hun eerste kind Sibilla overleed te Neerbeek 17-09-1670 als Bilken of op 18-11-1678 als Bielken Banens.


Marten Jans, in 1617 genoemd als molenaar van Sint-Jans-Geleen, Gehuwd met NN. Zijn zoon Aret Jans ( ook wel eens Aret Martens genoemd), nam het ambt molenaar van Sint-Jans-Geleen over van zijn vader. Hij huwde mei 1655 Neleken (Cornelia) Hamers, jongste dochter van Jan Hamers van Nirbeck en Meijken Schoutelen. Van hen zijn vijf kinderen bekend.


Jasper Dullens, pachter van de Biesenhof, huwde 1651 Jen (Joanna) Banens, dochter van Marten Banens en Bilken Custers, van hen zijn dertien kinderen in de kerkelijke registers tussen 1652 en 1671 ingeschreven.


Simon Lenarts, huwde 1655 met Heiliken Baggen, dochter van Janis Baggen en Agatha Hamers. Hun gezin telde twee zoons en een dochter.


Peter Lindelouffs, huwde omstreeks 1634 met Urm (Emerentiana) Loers. Van hen is maar een dochter uit de DTB bekend, m.n. Agnes. Urm Loers ziet men vaak als doopgetuige in diverse families optreden.


Goosen (Gosewijn) goossen, overleden 1717 in hoge ouderdom, huwde 1664 Gietgen Mees, waarmee hij tussen 1665 en 1674 vier kinderen had.


Triniken Keulen (1632-1728), dochter van Poull Koelen, ongehuwd. Naast haar huis beon een weg die naar St.Jans Geleen voerde. Na haar dood werd deze weg naar haar vernoemd, n.l. 'Trienenweg 'of straet'. Waarschijnlijk is de naam door volksgebruik zo gegroeid.

A2. Fragment Kabinetskaart van de Oosterijkse Nederlanden opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris. 1771-1778.

1 Jan Schurckens den Jonghen


2 Ercken Boesten


3 Marten Smeets weduwe


4 Gercken Penris


5 Peter Keulen


6 Jan Schurckens den Ouden


7 Jan Haemers


8 Jan Banens


9 Jacob Martens


10 Stas Brouns


11 Jan Lenarts


12 Mart Jans


13 Trinen Keulen


14 Goessen Goessens


15 Jan Boesten


16 Willem Jans(zijn weduwe?)


17 Peter Klinckhaemers


18 Peter Hendrickx


19 Ercken Erckens


20 Peter Haemers


21 Jan Banens erven


22 Jan Sassen


23 Frans Tummers, Jan Dullens

© Spaans Neerbeek 2000 / Michel Pinxt / mei 2000 -
Nieuwe pagina 1
Spaans Neerbeek Oorlog en bevrijding Verenigingsleven Afbraak Keutelbeek In Kleur Plattegrond Luchtfoto Voorwoord Historische terugblik Gedachten wandeling 1 Gedachten wandeling 2 Gedachten wandeling 3 Gedachten wandeling 4 Gedachten wandeling 5 Landelijk gehucht Jonkheid Scholing Franse overheersing Historische terugblik Mail: michelpinxt@home.nl